تجهیزات پزشکی
تجهیزات پزشکی، تجهیزات پزشکی به ابزار و لوازمی گفته میشود که درعلم پزشکی استفاده میشوند و بدون آنها جان تعداد زیادی بیمار به خطر میوفتد و برای تشخیص، پایش، پیشگیری و درمان بیماریها استفاده میشوند. این تجهیزات بصورت تنهایی یا ترکیب با سایر تجیزات پزشکی استفاده میشود و ممکن است بصورت یکبار مصرف یا قابل نگهداری باشند. باید گفت این وسایل از تنوع زیادی برخوردار هستند که هر کدام کار مخصوص به خود را دارند به همین دلیل هم در مراکز درمانی و بیمارستانها و حتی منازل استفاده میشود.باید گفت وجود این تجهیزات در بیمارستاها امری بسیار مهم و ضروری است.
کلاس بندی تجهیزات پزشکی(Medical Equipment)
سازمان غذا و داروی آمریکا هر یک از تجهیزات پزشکی را با توجه به عملکرد آنها بر روی سلامتی و بدن بیماران در یک گروه یا کلاس قرار داده است:
- کلاس A یا 1: این کلاس شامل تجهیزاتی هستند که کمترین تاثیر و خطر را روی بدن بیمار دارند وکنترل های عمومی مانند ثبت نام شرکت تولید کننده، ثبت اسم وسیله تولید شده و ساخت وسیله با توجه به شرایط خوب و استاندارد و برچسب گذاری میباشد. حدود 74 درصد از تجهیزات پزشکی تولید شده و موجود در بازار مانند دستکش ها و باند ها شامل این گروه میشوند.
- کلاس B یا 2: تجهیزاتی که در این گروه قرار میگیرند باید علاوه بر کنترل های عمومی باید کنترل های ویژه دیگری روی آنها انجام شود مانند تشک مواج یا کیسه آبگرم.
- کلاس C یا 3: این کلاس شامل تجهیزات بسیار حساس و مهم میباشد که میتوان گفت جان بیمار به آنها وابسته است و بسیار اهمییت دارند زیرا در تشخیص، پیشگیری و درمان بیماری بسیار تاثیر دارند. بر روی این دستگاهها علاوه بر کنترل های عمومی، انواع تست ها بر روی این دستگاهها انجام میشود. از جمله این وسایل میتوان دستگاه کنترل قند، فشار سنج، نمایشگر ضربان قلب، دستگاه نشان دهنده اکسیژن خون و تجهیزات خیلی پیشرفته پزشکی را نام برد.
معرفی انواع تجهیزات پزشکی
انواع تجهیزات پزشکی مهم که در بخشهای مختلف پزشکی استفاده میشوند:
- وسایل معاینه: هر نوع ابزای که برای تشخیص بیماری توسط پزشک استفاده شود در این گروه قرار دارد.
- وسایل عمومی: هر نوع ابزاری که در دمانگا هها و بیمارستانها قرار دارد در این گروه شناخته میشوند.
- وسایل زنان و زایمان: هر نوع وسیله ای که مربوط به تشخیص و درمان بیماریهای زنان و زایمان است و در زایشگاهها و مطب پزشکان زنان قرار دارد شامل این گروه است.
- تجهیزات درمانی: هر نوع ابزاری که در درمان سریع بیماردر بیمارستان ها یا مدارک درمانی که برای درمان استفاده میشود شامل این گروه هستند.
- تجهیزات آزمایشگاهی: هر نوع وسیله یا ابزاری که در آزمایشگاهها برای تشخیص بیماری استفاده میشوند در این گروه قرار میگیرند.
- تجهیزات اتاق عمل: هرنوع ابزار و وسیله ای که در اتاق عمل استفاده میشود شامل این گروه میشود.
- تجهیزات بخشها: هر گونه وابزار یا وسیله ای که در بخشهای مراکز درمانی یا بیمارستانها استفاده میشود در این گروه قرار میگیرند.
- تجهیزات دندان پزشکی: انواع ابزار و وسیله هایی که در مطب های دندان پزشکی یا بخش دندان پزشکی بیمارستان ها هستند و بسیار اهمیت دارند و حساس میباشند در این گروه قرار میگیرند.
- طبقه بندی نشده: هر گونه دستگاه یا وسیله ای که در دسته بندی های بالا ذکر نشد در این گروه قرار میگیرد.
دسته بندی تجهیزات پزشکی(Medical Equipment)
تهیزات پزشکی با توجه به استفاده ای که از آنها میشود دسته بندی میشوند که مجموعه کامل از هر دسته در زمان بخصوص بسیار اهمییت دارد. برخی از این تهیزات برای روند درمان، برخی برای روند تشخیص و اکثر تجهیزات برای روند بهبود و توانبخشی مورد استفاده قرار میگیرند. هر یک از این دسته هاخود به زیر شاخه هایی تقسیم شده اند که بسیار متنوع میباشد و استفاده و کارایی آنها بسیار جزئی و ظریف و در عین حال بسیار با اهمیت میباشد. در ادامه درباره هر کدام از این دسته بندی ها میپردازیم:
- تجهیزات پزشکی تشخیصی
- تجهیزات پزشکی درمانی
- تجهیزات پزشکی که در بلند مدت استفاده میشود.
- تجهیزات پزشکی پشتیبان
- تجهیزات پزشکی آزمایشگاهی
تجهیزات پزشکی تشخیصی (Diagnostic medical equipment )
تجههیزات تشخیصی به هر گونه ابزار یا وسیله ای که برای تشخیص وضعیت بیمار استفاده میشود گفته میشود. پزشک یا تکنسین با توجه به علائم بیمار یک آزمایش تشخیصی برای ارزیابی داخلی بدن انجام میدهد و سپس دنبال هرگونه مشکل در اندام های آسیب دیده یا قسمت هایی از بدن که دارای علائم بیماری هستند میگردد. تجهیزات تشخیصی بسیار متنوع هستند اما از رایجترین موارد تجهیزات پزشکی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
دستگاههای تصویر برداری پزشکی: تصویر برداری پزشکی نوعی فناوری است که وضعیت داخلی بدن انسان را نمایش میدهد. این تصاویر تولید شده برای مداخلات پزشکی و تجیزیه و تحلیل بالینی استفاده میشود. برای مثال میتوان تجهیزات زیر را نام برد:
- رادیو گرافی
- سی تی اسکن
- MRI
- سونوگرافی
- اکوکاردیوگرافی (اکو قلب)
اما تجهیزات پزشکی دیگری بجز دستگاههای تصویر برداری برای تشخیص بیماری استفاده میشوند مانند:
- مقیاس سنج بیمار (مانند دماسنج بدن، فشار سنج و …)
- استتوسکوپ (گوشی پزشکی)
- پالس اکسی متر (دستگاه سنجش میزان اکسیژن خون)
تجهیزات پزشکی تشخیصی
تجهیزات پزشکی درمانی ( Medical treatment equipment )
تجهیزات درمانی به هر نوع ابزار یا وسیله خاصی گفته میشود که برای درمان بیماری خاصی استفاده میشود. این تجهیزات برای رفع مشکل هر گونه آسیب دیدگی و نا هنجاری از فناوری مدرن استفاده میکند. این تجهیزات میتوانند وسایل جراحی را هم شامل شوند. در ادامه به معرفی چند نمونه رایج و پر کاربرد تجهیزات درمانی میپردازیم:
- پمپ های تزریق: این تجهیزات فقط در بیمارستانها استفاده میشوند. از آن برای تزریق دارو، مایعات و سایرموارد که برای درمان به سیستم گردش خون بیمار ربط داده میشود کاربرد دارد. این دستگاه بسیار دقیق کار خود را انجام میدهد و در زمان تعیین شده مقدار کنترل شده مایعات را به بدن بیمار تزریق میکند.
- دستگاههای جراحی لیزیک: از این تجهیزات برای درمان بیماریهای چشمی استفاده میشود. از این تجهیزات برای درمان دوربینی، نزدیک بینی و آستیگماتیسم چشمی استفاده میشود.
- لیزرهای پزشکی: لیزر یک فناوری به روز و چشمگیر در زمینه های مختلف برای درمان بیماریها در زمینه های مختلف پزشکی است. این تجهیزات برای اعمال امواجی، مدت زمان پالس دهی متفاوت و سطح انرژی متفاوت طراحی شده اند.
باید گفت که تجهیزات درمانی میتواند شامل ابزارهای جراحی هم شود مانند:
- ابزارهای تشخیصی و نمایانگر
- روپوش، کلاه، دستکش و عینک برای تیم جراحی.
- پارچه استریل و گاز برای بیمار.
تجهیزات پزشکی قابل استفاده در بلند مدت:
- صندلی چرخدار یا برقی
- تجهیزات کمک حرکتی مانند واکر، عصا و …
- تخت بیمار
- دستگاههای کششی که برای در رفتگی شانه یا پا استفاده میشوند.
- تشک های مواج و فشاری
- پمپ انسولین
- شیردوش
- نبولایزرها ( وسیله ای است که برای دارو دادن به بیمار از راه استنشاقی استفاده میشود.)
- بلند کننده و بالا بر بیمار
- پد فتوتراپی و پتو (برای نوزادانی که دچار زردی میشوند استفاده میشود که بیلی روبین از بدن آن ها خارج شود.)
- دستگاه دیالیز کلیه که در بیمارستانها وجود دارد.
- مخازن اکسیژن قابل حمل یا ثابت.
- دستگاههای اکسیژن ساز و تهویه هوا.
این تجهیزات همانطور که از نامشان پیداست در طولانی مدت استفاده میشوند پس بسیار با دوام هستند و از نظر جنسی بسیار با کیفیت میباشند و به گونه ای طراحی شده اند که آسایش و امنیت بیمار حفظ شود.
تجهیزات پزشکی پشتیبان حیات (Life support medical equipment):
همانطور که از نام این تجهیزات پیداست شامل دستگاههایی میشوند که حفظ و عملکرد بدن بیمار به آنها وابسته است و بدون وجود این دستگاهها عملکرد در قسمتهایی از بدن بیمار که دچار مشکل شده است ناقص یا سخت میشود. تجهیزات مختلفی برای پشتیبان حیات بیماران در زمینه پزشکی وجود دارد. مانند:
- دستگاههای ریه و قلب: نام این دستگاهها بای پس قلبی یا CB میباشد. کاربرد این دستگاهها در زمان عمل مانند قلب یا ریه بیمار بطور موقت است. این کار باعث میشود گردش خون و اکسیژن رسانی در سراسر بدن بیمار آسان شود. این دستگاه در واقع بعنوان نوعی گردش خون خارجی در بدن عمل میکند.
- ونتیلاتور: از این دستگاه برای انتقال هوای تنفسی به داخل و خارج از ریه برای بیمارانیکه مشکل تنفسی دارند یا بدن بیمار نمیتواند اکسیژن کافی را تامین کند استفاده میشود.
- دستگاه دیالیز: از این دستگاه برای بیمارانیکه کلیه آنها دچار مشکل شده و کلیه نمیتواند عمل حذف سموم اضافی از خون واملاح را انجام دهد استفاده میشود. در واقع این دستگاه جایگزین کلیه است و برایبیمارانیکه مشکل حاد کلیوی دارند یا کلیه انها بطور کامل از بین رفته باشد نقش حیاتی دارد.
- دستگاه انکوباتور نوزادان: از این دستگاه برای مراقبت های ویژه از نوزادان مخصوصا نوزادان نارس استفاده میشود. این وسیله دارای شرایط محیطی مناسب برای نوزادانی که تازه به دنیا آمده اند است و در هنگام استفاده از این دستگاه تجهیزات مهم و حیاتی دیگری مانند ونتیلاتور و اکسیژن رسان همراه است.
دستگاه حیاتی ونتیلاتور
تجهیزات پزشکی آزمایشگاهی (Laboratory medical equipment):
از تجهیزات پزشکی آزمایشگاهی اکثرا در آزمایشگاههای تشخیصی و کلینیک های پزشکی استفاده میشود. از این تجهیزات برای سایر تجزیه و نحلیل ها ی ادرار، مدفوع، خون، ژن ها و سایر موارد بیولوژیکی استفاده میشود. در ادامه رایج ترین تجهیزات آزمایشگاهی را معرفی میکنیم:
- وسایل جمع آوری و نگهداری خون.
- آنالیز کننده میزان گازهای موجود در خون.
- آنالیز کننده های فاکتور های انعقادی.
- تجزیه و تحلیل کننده داروها.
- سیستم های میکروبیولوژی.
نگهداری از وسایل و تجهیزات پزشکی:
تجهیزاتی که در بیمارستانها استفاده میشوند بسیار گران قیمت و حساس هستند باید در حفظ و نگهداری آنها چکاپ دوره ای این ودستگاهها با کمک متخصصین انجام شود. در صورت خرابی این تجهیزات باید مهندس تجهیزات پزشکی خرابی را رفع کرده و دستگاه را تعمیر کند.
